Şərqdə ilk demokratik respublikanın qurucusu, görkəmli dövlət xadimi Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin ölümündən 59 il keçir. Məhəmməd Əmin Axund Hacı Molla Ələkbər oğlu Rəsulzadə 1884-cü il yanvarın 31-də Bakının Novxanı kəndində anadan olub. Bakı texniki məktəbində rus dilində təhsil alan Rəsulzadə 1902-ci ildə "Müsəlman gənclik" təşkilatını yaradıb.

 

1908-ci ilin axırında M.Ə.Rəsulzadə çar üsul-idarəsinin onu həbs edəcəyi təhlükəsi ilə əlaqədar Bakını tərk edərək, İrana yola düşür. 1913-cü ildə Romanovlar sülaləsinin 300 illiyi ilə əlaqədar ümumi əfv elan olunur və M.Ə.Rəsulzadə vətənə qayıda bilir. 1917-ci ildə fevral burjua inqilabı baş verir.

 

1917-ci ilin payızında M.Ə.Rəsulzadə Rusiya parlamentinə Azərbaycan və Türküstandan millət vəkili seçilir .1918-ci il mayın 26-da Zaqafqaziya seymi daxili fraksiyaların çəkişmələri nəticəsində ləğv olunur. Həmin ayın 27-də seymin müsəlman fraksiyasına daxil olan müxtəlif partiyaların üzvlərindən ibarət olan Azərbaycan milli şürası yaranır. Səs çoxluğu ilə M.Ə.Rəsulzadə milli şüranın sədri seçilir. 1918-ci il mayın 28-də bütün ölkələrin radio stansiyaları və qəzetləri Azərbaycan istiqlaliyyətinin elan olunmasını dünyaya yayır.

 

1920-ci il aprelin 28-i Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Sovet işğalı nəticəsində süqut edir. Cümhuriyyət qurucuları Azərbaycanı tək edirlər. Məhəmməd Əmin Rəsulzadə Avropaya getməyə məcbur olur. O, Varşava və Berlində yaşayır. Ömrünün son illərini isə  Türkiyədə keçirir. 

 

Məhəmməd Əmin Ankarada 1955-ci il martın 6-da gecə saat on birə on dəqiqə qalmış üç dəfə "Azərbaycan… Azərbaycan… Azərbaycan…" deyərək əbədiyyətə qovuşur. Ankara radiosu martın 7-də saat 22.45 dəqiqədə sabiq Azərbaycan milli şürasının sədri M.Ə.Rəsulzadənin vəfat etdiyini təəssüflə bildirir. O, Ankara Əsri qəbirstanlığında dəfn edilir.